คุณแม่สุมล บุญประดิษฐ์ คือรองประธานชมรมผู้สูงอายุตำบลพงสวาย และเป็นอดีตครูสอนภาษาไทยที่ชื่นชอบศิลปวัฒนธรรมนาฏศิลป์ไทยมาตั้งแต่เด็ก และชื่นชอบการร้องลำลิเก ลำตัด เพลงฉ่อย รวมทั้งเพลงพื้นบ้านต่าง ๆ ที่ต้องร้องต่อบทต่อกลอนกัน เมื่อเรียนในระดับอุดมศึกษา แม่สุมลก็มีโอกาสเรียนสาขาวิชาเอกไทย ทำให้ได้เรียนรู้เรื่องการแต่งกลอนมากขึ้น รวมทั้งมีโอกาสเรียนรู้เรื่องการร้องเพลงกล่อมเด็ก ด้วย ซึ่งนั่นก็คือจุดเริ่มต้นของการสะสมความรู้ทั้งการแต่งกลอนและการร้องเพลงพื้นบ้านต่าง ๆ เมื่อบรรจุเข้ารับราชการครูที่โรงเรียนวัดห้วยไผ่ ก็มีโอกาสสอนเด็กนักเรียนชั้นประถมและมัธยมให้สามารถแต่งนิทาน รวมทั้งแต่งคำกลอนต่าง ๆ ได้
ต่อมาเมื่อเกษียณอายุราชการ แม่สุมลได้เข้ามาเป็นสมาชิกชมรมผู้สูงอายุตำบลพงสวาย และมีโอกาสแนะนำตัวเป็นคำร้องแบบร้องลิเกกึ่งขับเสภา จึงทำให้คนในชมรมเห็นศักยภาพและความสามารถของแม่สุมล ดังนั้นเวลามีงานสำคัญของชมรมผู้สูงอายุ หรืองานสำคัญต่าง ๆ ในระดับจังหวัด แม่สุมลก็มักจะได้รับคำเชิญให้ไปช่วยงานอยู่เสมอ ทั้งการแต่งเพลง การร้องเพลงพื้นบ้านต่าง ๆ เช่น เพลงลูกกรุง ลูกทุ่ง ลำตัด เพลงฉ่อย และการขับเสภา เป็นต้น
“เราเป็นคนชอบเพลงพื้นบ้านทุกประเภท เพลงลูกทุ่งก็ชอบ และสามารถร้องเพลงเหล่านี้ได้ตั้งแต่เด็ก อาจเป็นเพราะเราใกล้ชิดกับปู่ย่าตายายซึ่งขอบดูลิเก เราเลยรักตรงนี้ และมีความคิดว่าเพลงพื้นบ้านไทยร้องไม่เหมือนเพลงอื่น ๆ เพลงพื้นบ้านไทยจะมีการต่อบทต่อกลอน มีการสร้อยคำ ซึ่งความพิเศษนี้ทำให้เราอยากจะอนุรักษ์ไว้”
ที่ผ่านมาแม่สุมลได้นำความรู้ความสามารถเรื่องการเขียนกลอนมาใช้ในการแต่งเพลงเนื่องในโอกาสต่าง ๆ มากมาย ล่าสุดได้แต่งเพลงให้กับชมรมอยู่ดีมีสุข ซึ่งมีเนื้อหาที่ไพเราะสนุกสนาน มีการเลือกใช้คำสั้น ๆ ที่เข้าใจง่าย เพื่อให้ผู้สูงอายุสามารถจดจำเนื้อเพลงได้ไม่ยาก และเหมาะกับการรำวง โดยเนื้อหาของเพลงประจำชมรมอยู่ดีมีสุขที่แม่สุมลแต่งมีเนื้อหาดังต่อไปนี้
“ชมรมอยู่ดีมีสุข แสนสนุกสดชื่นหรรษา ตื่นเช้าทุกคนเฮฮา ตื่นเช้าทุกคนเฮฮา สุขภาพกายาของเราแข็งแรง สุขภาพกายาของเราแข็งแรง ทุกวันพวกเราไม่หน่าย หมั่นออกกำลังกายอยู่เสมอ ดีใจได้มาพบเจอ ดีใจได้มาพบเจอ ฉันและเธอแสนสุขก็อุรา ฉันและเธอแสนสุขก็อุรา พวกเรายึดมั่นทำดี ชมรมเรานี้รักศาสนา ทุกคนล้วนจิตเมตตา ทุกคนล้วนจิตเมตตา ทุกวันพระมาพระเราทำบุญ ทุกวันพระมาพระเราทำบุญ ชมรมของเรามีสุขมีความสนุกรื่นเริงหัวใจ รักใคร่กลมเกลียวกันไว้ รักใคร่กลมเกลียวกันไว้ เพราะเรานั้นไซร้คือคนไทยด้วยกัน เพราะเรานั้นไซร้คือคนไทยด้วยกัน”
ส่วนการเผยแพร่ความรู้เรื่องการแต่งกลอน แม่สุมลเผยว่าหากมีโอกาสก็อยากจะทำหน้าที่วิทยากรจิตอาสาสอนเด็ก ๆ ในโรงเรียนเรื่องการแต่งคำกลอน เพื่ออนุรักษ์ศิลปะนี้ให้คงอยู่
“ตั้งใจจะทำตรงนี้เพราะเราอยากให้เด็กไทยรักษาความรู้เรื่องกลอน เรื่องคำสัมผัสคล้องจอง และการสร้อยคำ แล้วก็อนุรักษ์เกี่ยวกับศิลปะการแสดงต่าง ๆ ของไทย เช่น ลิเก และลำตัดเอาไว้”
และเนื่องจากแม่สุมลมีบทบาทและหน้าที่ที่ต้องทำหลายอย่าง เช่น การเป็นประธานชุมชนหนองศาลา หมู่ 9 รองประธานชมรมผู้สูงอายุตำบลพงสวาย รองหัวหน้าชั้นโรงเรียนผู้สูงอายุ และสมาชิกกาชาด จึงทำให้แม่สุมลมีกิจกรรมจิตอาสาที่ต้องทำมากมาย ทั้งงานช่วยเหลือผู้อื่นและงานสร้างรอยยิ้ม สร้างความสุข ความบันเทิง และแม้ว่าจะมีงานที่ต้องทำเกือบทุกวันแต่แม่สุมลก็ไม่รู้สึกเหนื่อย ตรงกันข้ามคือกลับมีความรู้สึกสุขใจทุกครั้งที่ได้ทำงานที่รัก ภายใต้หลักคิดที่ว่า ทำวันนี้ให้ดีที่สุด ยิ้มแย้มให้กับทุกคนที่พบเจอ และคิดบวกในทุกวัน
“เราทำให้คนอื่นมีความสุขเราก็มีความสุข ทำแล้วเรารู้สึกสดชื่น ไม่รู้สึกเหนื่อย แต่บางทีมันก็จะมีปัญหาเข้ามาบ้าง เราก็จะคิดว่าเรามีหูสองข้างก็ฟังหูทิ้งหู อย่าไปใส่ใจมากไม่เช่นนั้นเราจะเครียด พอทำได้แบบนี้เราก็ไม่เครียดเลย”
แม่สุมล กล่าวทิ้งท้าย
ที่มาข้อมูล : ตำบลพงสวาย อำเภอเมือง จังหวัดราชบุรี
ขอขอบคุณ :
ข้อมูลเพิ่มเติมครูภูมิปัญญา “จิตอาสาผู้มีความสุขกับการแบ่งปันเสียงเพลง”
คุณแม่วลัยรัตน์ ทรัพย์คิรี
เกิดวันที่ 29 พฤศจิกายน 2497 อายุ 65 ปี
เบอร์โทรติดต่อ 098-532-8361