การปรับสภาพแวดล้อมที่อยู่อาศัยคนพิการ

คนพิการมีสิทธิเข้าถึงความช่วยเหลือจากรัฐในเรื่องการปรับสภาพแวดล้อมที่อยู่อาศัย เนื่องจากคนพิการมีข้อจำกัดในการชีวิตประจำวัน การปรับสภาพแวดล้อมที่อยู่อาศัยจะทำให้สภาพที่อยู่อาศัยมีความสอดคล้องกับสมรรถนะและความต้องการของคนพิการ ทำให้คนพิการสามารถดำรงชีวิตอยู่ในที่อยู่อาศัยได้อย่างเต็มศักยภาพ และเกิดการพัฒนาสมรรถนะในการใช้ชีวิต นำไปสู่การพัฒนาคุณภาพชีวิตของคนพิการได้

ระเบียบคณะกรรมการส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการแห่งชาติ ว่าด้วยหลักเกณฑ์และวิธีการปรับสภาพแวดล้อมที่อยู่อาศัยให้แก่คนพิการ การมีผู้ช่วยคนพิการ การช่วยเหลือคนพิการที่ไม่มีผู้ดูแล และสิทธิของผู้ดูแลคนพิการ พ.ศ. 2552 ได้กำหนดไว้ว่า

“การปรับสภาพแวดล้อมที่อาศัย” หมายถึง การเพิ่มเติม ปรับปรุง เปลี่ยนแปลง หรือดัดแปลงที่อยู่อาศัยบางส่วนหรือทั้งหมด โดยอาศัยการออกแบบ การซ่อมแซม การก่อสร้าง การใช้เทคโนโลยี หรือวิธีการอื่นใด เพื่อขจัดอุปสรรคหรือจัดให้คนพิการสามารถดำรงชีวิตในที่อยู่อาศัยนั้นได้โดยสะดวกและเหมาะสมกับสภาพความพิการ รวมถึงเพื่อความปลอดภัยและสุขอนามัย

ดังนั้น หากสภาพแวดล้อมที่อยู่อาศัยของพิการมีความไม่สอดคล้องกับสภาพความพิการ ทำให้เกิดความยากลำบากในการใช้ชีวิตประจำวัน คนพิการสามารถใช้สิทธิขอรับการปรับปรุงสภาพแวดล้อมที่อยู่อาศัยได้

 

คุณสมบัติของผู้มีสิทธิได้รับการปรับสภาพแวดล้อมที่อยู่อาศัย

คนพิการยื่นขอรับสิทธิด้วยตนเอง

1. 1. มีบัตรประจำตัวคนพิการ
   2. อาศัยอยู่ในที่อยู่อาศัยที่ต้องการปรับสภาพแวดล้อมติดต่อกันมาแล้วไม่น้อยกว่าหกเดือน ยกเว้นกรณีย้ายเข้ามาอยู่ใหม่หลังเกิดความพิการ
      – ในกรณีที่คนพิการไม่มีกรรมสิทธิ์ในที่อยู่อาศัยแห่งนั้น ต้องมีหลักฐานการให้ความยินยอมจากเจ้าของเพื่อให้มีการปรับสภาพแวดล้อมที่อยู่อาศัย (ดาวน์โหลดได้ที่นี่ http://kalasin–pao.go.th/p9/manage/upload_file/ad3KI46jo7M20150507115806.pdf) และในกรณีเป็นบ้านเช่า ต้องมีหลักฐานให้คนพิการอยู่อาศัยได้ไม่น้อยกว่าหกเดือน เช่น สัญญาเช่าที่มีอายุไม่น้อยกว่าหกเดือน เป็นต้น
   3. ที่อยู่อาศัยของคนพิการมีความไม่มั่นคงหรือไม่เหมาะสมกับสภาพความพิการ
   4. มีรายได้ไม่พียงพอแก่การยังชีพ
   5. ไม่ได้รับการช่วยเหลือจากหน่วยงานอื่นของรัฐหรือได้รับแต่ไม่เพียงพอ

ผู้ดูแลคนพิการ หรือบุคคลอื่นที่พบเห็นคนพิการที่มีลักษณะตามคุณสมบัติข้างต้นยื่นขอให้มีการปรับปรุงสภาพแวดล้อมที่อยู่อาศัยให้คนพิการ

1. 1. บัตรประจำตัวประชาชน
   2. หลักฐานการเป็นผู้ดูแลคนพิการ เช่น บัตรคนพิการที่มีชื่อผู้ดูคนพิการ หรือหนังสือรับรองการเป็นผู้ดูแลคนพิการที่รับรองโดยกํานัน ผู้ใหญ่บ้าน ข้าราชการ พนักงานราชการ พนักงานรัฐวิสาหกิจ สมาชิกสภาท้องถิ่น ประธานชุมชน ลูกจ้างประจำ (หน่วยงานราชการหรือรัฐวิสาหกิจ) ดูตัวอย่างได้ที่นี่ http://www.suphanburi.m–society.go.th/?wpfb_dl=109
   3. ใบรับรองแพทย์ของคนพิการ ในกรณีคนพิการมีสภาพความพิการรุนแรง ระบุว่าคนพิการไม่สามารถประกอบกิจวัตรประจำวันได้

 

ประเภทและรายละเอียดของการปรับสภาพแวดล้อมที่อยู่อาศัยให้แก่คนพิการ

1. 1. ห้องน้ำและห้องอาบน้ำ เช่น ติดตั้งราวจับอุปกรณ์พยุงตัว วัสดุปูพื้นและปรับระดับพื้นเรียบ ไม่ลื่น ปรับเปลี่ยนสุขภัณฑ์และอุปกรณ์ที่ถูกสุขอนามัย ปรับแสงสว่างและการระบายอากาศระบบสุขาภิบาลและการระบายน้ำที่ดี
   2. บันได ติดตั้งราวจับพยุงตัวที่แข็งแรง ราวกันตก จมูกกันลื่น ขยายชั้นลูกนอน และปรับลดระยะชั้นลูกตั้งไม่ให้ชันและตั้งเกินไป และปรับชานพัก
   3. ทางเดินภายในบ้าน ห้องนอน เตียงนอน พื้นที่พักผ่อน ห้องครัว ห้องอาหารภายในอาคารโดยติดตั้งราวจับอุปกรณ์พยุงตัวที่แข็งแรงในพื้นที่ที่ใช้งานบ่อย วัสดุปูพื้นและปรับระดับพื้นเรียบไม่ลื่น แสงสว่างและการระบายอากาศ การจัดเก็บสิ่งของเครื่องใช้ต่าง ๆ ให้เข้าที่ และติดตั้งผลิตภัณฑ์ และสิ่งอํานวยความสะดวก มือจับ เตียงที่ห้อยขาลุกได้เอง
   4. หลังคา ชานบ้าน สวน ทางเดินรอบบ้าน ภายนอกอาคาร เช่น การปรับปรุงทางเดินทางลาด ราวจับเดิน และที่จอดรถ
   5. รายละเอียดอื่น ๆ เพื่อให้ที่อยู่อาศัยมีความมั่นคงแข็งแรงและปลอดภัย

โดยอัตราวงเงินในการปรับสภาพแวดล้อมที่อยู่อาศัยให้คนพิการกำหนดวงเงินเหมาจ่ายรายละไม่เกิน 20,000 บาท

 

การยื่นคำขอปรับสภาพแวดล้อมที่อยู่อาศัย และสอบถามเพิ่มเติม

• • กรุงเทพมหานคร: กรมพัฒนาสังคมและสวัสดิการ เลขที่ 1034 ถ.กรุงเกษม แขวงคลองมหานาค เขตป้อมปราบศัตรูพ่าย กรุงเทพฯ 10100 โทร. 0 2659 6399
  • ส่วนภูมิภาค: สำนักงานพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์จังหวัด รายละเอียดการติดต่อ https://www.m-society.go.th/news_view.php?nid=10783
    และองค์การปกครองส่วนท้องถิ่นในพื้นที่

 

แหล่งข้อมูลอ้างอิง

“คู่มือการปรับสภาพบ้านสำหรับคนพิการ” http://online.anyflip.com/qiooq/yvis/mobile/index.html

“เอกสารกองส่งเสริมคุณภาพชีวิต” http://kalasin–pao.go.th/p9/?option=File

“กองทุนส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ” http://nakhonratchasima.m–society.go.th/กองทุนคนพิการ/

“ระเบียบคณะกรรมการส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการแห่งชาติ ว่าด้วยหลักเกณฑ์และวิธีการปรับสภาพแวดล้อมที่อยู่อาศัยให้แก่คนพิการ การมีผู้ช่วยคนพิการ การช่วยเหลือคนพิการที่ไม่มีผู้ดูแล และสิทธิของผู้ดูแลคนพิการ พ.ศ. 2552” http://web1.dep.go.th/sites/default/files/files/law/81.pdf

“พระราชบัญญัติส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ พ.ศ. 2550 และที่แก้ไขเพิ่มเติม” http://dep.go.th/uploads/Docutents/33cb9847–0905–4854–842e–fec9922ff1e6พรบ.ส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ%20พ.ศ.%202550%20(ปรับปรุงครั้งที่%206).pdf

“ประกาศคณะอนุกรรมการส่งเสริมการจัดสวัสดิการให้แก่คนพิการและผู้ดูแลคนพิการ เรื่อง ประเภทและรายละเอียดของการปรับสภาพแวดล้อมที่อยู่อาศัยให้แก่คนพิการ” http://web1.dep.go.th/sites/default/files/files/law/160.pdf

“ประกาศสำนักงานส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการแห่งชาติ เรื่อง อัตราวงเงินและรายการค่าใช้จ่ายในการปรับสภาพแวดล้อมที่อยู่อาศัยให้แก่คนพิการ” http://www.snmri.go.th/snmri/download/disability/welfare/7_2document.pdf