ต้องยอมรับว่า ทุกวันนี้เทคโนโลยีเข้ามาเปลี่ยนแปลงรูปแบบการทำงานให้ต่างไปจากเดิม บริษัทต่างๆ เริ่มมีการปรับเปลี่ยนรูปแบบการทำงานมากขึ้น แล้วทักษะแรงงานแบบไหนที่จะตอบโจทย์องค์กรในยุค 4.0 ได้ สิ่งนี้ยังคงเป็นเรื่องที่คนทำงานอยากรู้มากที่สุด เพื่อพัฒนาศักยภาพให้ตอบโจทย์ตลาด
ส่วนคำถามที่ว่า ระหว่างคนที่ทำอะไรได้หลายอย่างและรอบรู้เรื่องราวต่างๆ อย่างกว้างๆ หรือ Generalist กับผู้เชี่ยวชาญเฉพาะด้านที่รู้ลึก หรือ Specialist นั้นแบบไหนดีกว่า?
คำตอบของเรื่องนี้ดูเหมือนจะเป็นในลักษณะที่ว่า … “ก็แล้วแต่สถานการณ์”
สำหรับจุดแข็งของบุคลากรสองประเภทนี้ ก็คือ Specialist หรือผู้ชำนาญการเฉพาะด้าน มักสามารถเรียกค่าตอบแทนได้สูงกว่า โดยเฉพาะในเวลาที่เศรษฐกิจคึกคักเข้มแข็ง ขณะที่คนที่รอบรู้และคล่องตัวในหลายเรื่อง หรือ Generalist นั้น มักได้เปรียบกว่าในยามที่เศรษฐกิจมีปัญหาหรือถดถอย เพราะจะเป็นที่ต้องการของผู้จ้างงานมากกว่า
ยกตัวอย่างว่า ในช่วงที่เศรษฐกิจถดถอย ผู้ที่มีทักษะความรู้อย่างกว้างๆ เป็นที่ต้องการในตลาดแรงงานและมีความมั่นคงเรื่องการงานมากกว่าคนที่เก่งเฉพาะทาง แต่นอกจากสภาพเศรษฐกิจโดยรวมแล้ว ลักษณะและขนาดขององค์กรก็มีส่วนสำคัญในการกำหนดความต้องการทรัพยากรบุคคล กล่าวคือองค์กรขนาดเล็กกว่ามีแนวโน้มต้องการคนที่รอบรู้อย่างกว้างๆ ในหลายด้าน เพื่อให้สามารถทำงานทดแทนกันได้ ขณะที่องค์กรขนาดใหญ่ซึ่งมีการแบ่งสายงานเฉพาะอย่างชัดเจน ก็มักต้องการคนที่รู้ลึกหรือรู้เฉพาะทาง เพื่อรับผิดชอบเนื้องานอย่างเฉพาะเจาะจง
ในทำนองเดียวกัน Generalist ซึ่งถ้าจะเปรียบแล้วก็เหมือนกับ “เป็ด” ที่ทั้งว่ายน้ำได้และเดินบนบกได้ มักเป็นที่ต้องการของธุรกิจแบบสตาร์ทอัพซึ่งคาดหวังความคล่องตัวสูง และต้องการให้คนทำงานสามารถสวมหมวกหรือเปลี่ยนหมวกได้หลายใบ ในขณะที่ผู้ที่ชอบระบบงานหรือวัฒนธรรมการทำงานขององค์กรขนาดใหญ่ ซึ่งมีความชัดเจนแน่นอน ก็น่าจะพัฒนาทักษะแบบลึกเฉพาะทางสำหรับตัวเอง
ประเด็นสำคัญของเรื่องนี้ก็คือ เราต้องรู้จักตัวเองว่าชอบอะไร คือชอบเรียนรู้สิ่งละอันพันละน้อยเกี่ยวกับเรื่องต่างๆ อย่างหลากหลาย หรือเป็นคนที่ชอบรู้ลึกอย่างจริงจัง และสร้างความสมดุลของทักษะความรู้เหล่านี้อย่างเหมาะสมขึ้นมา เพราะขณะที่ผู้เริ่มอาชีพการงานในช่วงแรกมักมีแนวโน้มเริ่มจากการเป็น Generalist และค่อยๆ สะสมความรู้ความชำนาญจนกลายเป็น Specialist
โดยเรื่องนี้ดูจะยิ่งมีความสำคัญมากขึ้นในโลกซึ่งองค์ความรู้ต่างๆ พัฒนาและก้าวหน้าอย่างรวดเร็ว เราจึงควรต้องรู้ให้กว้างเพื่อตามให้ทันแนวโน้มความเปลี่ยนแปลง ขณะที่รู้ลึกในเรื่องที่สนใจ เพื่อให้สามารถวิเคราะห์แยกแยะและแก้ปัญหาต่างๆ ได้อย่างแท้จริง